Afty to niewielkie owrzodzenia pojawiające się na błonie śluzowej jamy ustnej. Najczęściej nie są zwiastunem groźnej choroby, jednak w znacznym stopniu obniżają jakość życia i normalne funkcjonowanie. Dlaczego powstają afty? Jak im zapobiegać oraz czym możemy je leczyć?
Przyczyny i objawy aft
Występuje wiele czynników powodujących afty. Najczęstsze z nich to:
– niewłaściwa higiena jamy ustnej związana z próchnicą, zbyt agresywnym szczotkowaniem zębów, używaniem brudnych sztućców do jedzenia, spożywaniem źle umytych warzyw lub owoców bądź obgryzaniem paznokci;
– mechaniczne uszkodzenia jamy ustnej przez aparat ortodontyczny, źle dobraną protezę lub przypadkowe ugryzienie się;
– alergie i nadwrażliwości pokarmowe na produkty np. jaja, orzechy, cytrusy, produkty pikantne, bądź żywność przetworzoną;
– niedobory układu odpornościowego np. spowodowane przewlekłym stresem lub chorobami;
– przyjmowanie niektórych leków immunosupresyjnych bądź antybiotyków.
Opisując objawy tych przykrych dolegliwości skórnych, musimy odpowiedzieć na pytanie: dlaczego powstają afty? Ich przyczyna powstawania jest bowiem związana z konkretnym rodzajem owrzodzeń.
Afty opryszczkowe, związane są z zakażeniem wirusowym. Są to liczne i zgrupowane owrzodzenia, o średnicy od 1 do 3 mm. Mogą znajdować się na policzkach, języku, wargach lub dziąsłach.
Afty małe to okrągłe, płytkie nadżerki, o średnicy poniżej 1 cm, które po dwóch dniach pokryte są białym lub szarym nalotem. Otoczone są czerwoną obwódką. Może towarzyszyć im powiększenie węzłów chłonnych. Są to owrzodzenia występujące najczęściej.
Afty duże najczęściej zlokalizowane są na podniebieniu lub w okolicach gardła. Ich rozmiary mogą sięgać aż 3 cm. Zmiany te są bardzo bolesne i gojąc się, często pozostawiają blizny. Mogą być przyczyną powiększenia węzłów chłonnych.
Afty w jamie ustnej – jak leczyć?
Aby wdrożyć odpowiednią metodę leczenia, należy znaleźć przyczynę jej wystąpienia, czyli ponownie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego powstają afty? Jeżeli przyczyną jest nadwrażliwość na jakiś produkt pokarmowy, należy starać się go eliminować. Afty spowodowane czynnikiem wirusowym można leczyć preparatami przeciwwirusowymi. Leczenie objawowe polega na piciu ziołowych naparów z rumianku, tymianku, szałwii lub dębu, które mają właściwości ściągające i przeciwbólowe. Gotowe preparaty apteczne w postaci żelu, maści bądź sprayu posiadają środki antyalergiczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe i sterydowe. Podczas wystąpienia objawów powinno unikać się spożywania pokarmów gorących, pikantnych, kwaśnych lub alkoholu, mogą bowiem dodatkowo podrażnić afty.
Zapobieganie powstawaniu aft
Aby zapobiec powstawaniu aft, należy właściwie dbać o zdrowie zębów poprzez odpowiednią higienę i regularne wizyty u dentysty. Należy unikać uszkodzeń mechanicznych jamy ustnej oraz od razu łagodzić ewentualne podrażnienia. Ważne jest dbanie o prawidłowo zbilansowaną dietę i ogólną odporność organizmu.
Owrzodzenia jamy ustnej to niegroźna, lecz bardzo uciążliwa dolegliwość. Dlaczego powstają afty? Niezdrowy tryb życia, choroby i niewłaściwa higiena jamy ustnej to główne przyczyny. Dostępne na rynku preparaty skutecznie przyspieszą ich gojenie. Kluczowa jest również odpowiednia profilaktyka.
