Złamany lub ukruszony ząb, a zwłaszcza jedynka wygląda bardzo nieestetycznie. Poza tym powoduje dyskomfort w jamie ustnej, ponieważ drażni język przy każdym dotknięciu. Takie uszkodzenie zęba najczęściej jest przyczyną urazu mechanicznego. Może też być wynikiem erozji szkliwa w skutek postępującej próchnicy. W przypadku ukruszenia części zęba mlecznego, czy też stałego należy jak najszybciej udać się do dentysty, żeby nie narazić się na dalsze uszkodzenia i bolesność. Na szczęście współczesna stomatologia dysponuje dużą ilością metod i środków pozwalających na odbudowę zęba pacjenta. W tym tekście możesz dowiedzieć się co należy zrobić w przypadku jego uszkodzenia.
Ukruszony ząb – przyczyny
Najczęściej ukruszony ząb jest wynikiem uszkodzeń mechanicznych. Szkliwo mimo mocnej struktury pęka, gdy działają na nie odpowiednio duże siły. Tak dzieje się np. podczas gryzienia orzechów. Pęknięty ząb to również sprawka obgryzania twardych przedmiotów (długopisy, ołówki), a także otwierania zębami kapsli od butelek. Uszkodzenia uzębienia powstają też w wyniku upadku. Tak dzieje się w przypadku zębów mlecznych u małych dzieci, gdy uczą się chodzić, a także podczas aktywności ruchowych np. jazdy na rowerze. Urazy przednich zębów mogą powstać w wyniku uprawiania sportów walki i dyscyplin kontaktowych.
Ukruszony lub złamany ząb bywa następstwem zaniedbania właściwej higieny jamy ustnej, co doprowadza do próchnicy. W jej wyniku dochodzi do uszkodzenia twardych tkanek zęba przez co staje się on osłabiony. W związku z tym nie trudno o ubytek. Na osłabienie szkliwa wpływają też niektóre zabiegi stomatologiczne np. leczenie kanałowe.
Bardzo dużą rolę w demineralizacji szkliwa odgrywa dieta. Źle zbilansowana prowadzi do niedoborów ważnych składników odżywczych. Zwłaszcza braki wapnia oraz niski poziom witaminy D niekorzystnie wpływają na strukturę zębów. Do ich uszkodzenia może też dojść wskutek nadmiernej podaży napojów gazowanych, alkoholu, produktów zawierających kwasy, soków z cytrusów oraz kawy.
Ukruszony ząb bywa efektem bruksizmu. Dolegliwość ta charakteryzuje się nieświadomym zgrzytaniem i silnym zaciskaniem zębów, szczególnie podczas snu. Działające siły są tak mocne, że doprowadzają do ścierania się szkliwa. Również wady zgryzu mogą przyczynić się do kruszenia zębów, ze względu na niewłaściwy układ uzębienia.
Ukruszony ząb – co robić?
Ukruszoną jedynkę należy odbudować jak najszybciej i w tym celu trzeba udać się do stomatologa. Nie należy zwlekać z wizytą w gabinecie dentystycznym i kontaktem z lekarzem, ponieważ uszkodzenia mogą doprowadzić do groźnych powikłań. Tylko specjalista jest w stanie im zaradzić. Metoda leczenia zależy od rodzaju urazu. Przy wybiciu zęba z zębodołu można go z powrotem wprowadzić w to miejsce. Do stabilizacji stosuje się specjalną szynę, która unieruchamia ząb na kilka tygodni.
Często uszkodzeniu ulega ząb mleczny u dziecka. Dzieje się tak najczęściej podczas zabaw oraz kiedy maluch uczy się chodzić. Gdy ukruszy się ząb, wtedy należy sprawdzić, czy nie został połknięty, ponieważ istnieje duże ryzyko zadławienia.
Na lekko ukruszony ząb stosuje się światłoutwardzalny kompozyt podczas zabiegu określanego jako bonding. Materiał jaki wykorzystuje się przy takim uzupełnieniu ubytku nie różni się od naturalnej pozostałej części zęba pacjenta.
Zwiększonej ilości zabiegów stomatologicznych wymaga ukruszony ząb z plombą. Pęknięte szkliwo pokrywa się specjalnym preparatem, który ma za zadanie zapobiec bolesności i nadwrażliwości zęba. Jeśli ząb jest mocno ukruszony, wtedy należy usunąć pozostałe fragmenty i nałożyć odpowiednią koronę.
Ukruszony ząb po leczeniu kanałowym reaguje pulsującym bólem i wymaga natychmiastowej wizyty w gabinecie stomatologicznym. W przeciwnym razie może dojść do infekcji. Skutecznym i estetycznym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest założenie licówki.
Ukruszony ząb przy dziąśle stanowi duże ryzyko infekcji tkanek przyzębia. W miejscu tym mogą bowiem gromadzić się resztki spożytego pokarmu, co stanowić będzie doskonałą pożywkę dla drobnoustrojów.
Złamany ząb – co robić?
Metoda leczenia złamanego zęba zależy od rodzaju urazu i rozległości uszkodzenia. Takiej sytuacji nie należy bagatelizować, zwłaszcza wtedy gdy odczuwalny jest intensywny ból. Prawdopodobnie świadczy on o tym, że doszło do uszkodzenia miazgi. Jest to żywa tkanka o dużym unerwieniu. W tej sytuacji przed przystąpieniem do rekonstrukcji zęba najpierw należy wdrożyć leczenie kanałowe.
Złamany ząb można wzmacniać i odpowiednio chronić poprzez zastosowanie korony protetycznej dostępnej w kilku rodzajach. Ta wykonana z porcelany doskonale odwzorowuje kolor naturalnych zębów i poprawia estetykę zębów przednich. Istotne jest też to, ze zapewnia doskonałą wytrzymałość oraz trwałość. Stomatolog najpierw odpowiednio szlifuje uszkodzony ząb, a następnie umocowuje koronę za pomocą mocno utwardzalnego kleju. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
Zdarza się, że złamanie nie dotyczy tylko korony zęba, ale również korzenia. W takich przypadkach często podejmuje się decyzje o ekstrakcji zęba. Na jego miejsce montuje się implant, który doskonale wypełnia lukę.
Po leczeniu pacjent powinien zgłaszać się regularnie na wizyty kontrolne. Dzięki temu specjalista będzie mógł sprawdzić, czy w wyniku urazu nie doszło do powikłań np. obumarcia nerwu zęba, a także czy korzeń właściwie się rozwija.
Złamana jedynka stała u dziecka
Złamany ząb u dziecka, czy też pęknięcie to poważny problem, zwłaszcza jeśli jest to ząb stały. Przy całkowitym wybiciu rodzice powinni go najpierw odpowiednio zabezpieczyć i oczyścić z zabrudzeń pod bieżącą wodą, a następnie właściwie przechowywać np. w ślinie, mleku lub soli fizjologicznej. Dopiero wtedy ząb można poddać reimplantacji. Trzeba jednak pamiętać, że dziecko musi dotrzeć do gabinetu stomatologicznego w ciągu godziny od zdarzenia. Leczenie polega na unieruchomieniu zęba przy pomocy szyny. Po zabiegu ważne jest wdrożenie płynnej diety. Niekiedy stosuje się też antybiotyk, który ma zabezpieczyć młodego pacjenta przed tężcem.
