Przeciętnego człowieka raczej nie interesuje budowa anatomiczna zębów, kości szczęki i żuchwy, o ile nie zaczyna poszukiwać dokładniejszych informacji na temat ewentualnych problemów, które zaczynają go spotykać. Mowa tutaj na przykład o bólu, tkliwości zębów lub innych dolegliwościach, które czasami mogą pojawić się niezapowiedziane albo w związku z podejmowanym wcześniej leczeniem stomatologicznym. Wyrostek zębowy, by o nim będzie mowa, a także związane z nim ewentualne problemy zdrowotne, najczęściej interesuje osoby, które jakiś czas temu przeszły usunięcie zęba.
Wyrostek zębowy – funkcje
Wyrostek zębowy ma niezwykle istotna funkcję, z czego zwykle nie zdajemy sobie sprawy. To część kości szczęki i żuchwy, w której zęby są położone. Po usunięciu zębów, może dochodzić do zaniku wyrostka zębowego, co stanowi spory problem u pacjentów pragnących odbudować zęby na przykład poprzez wszczepienie implantu. Wyrostek zębowy odpowiada za stabilizację zębów, ich prawidłowe umocowanie. Pojawia się po wyrznięciu się zębów, a wtedy, gdy człowiek spożywa pokarmy, żując i gryząc, jest cały czas stymulowany do rozwoju. Stąd też procesy związane z budową kości dzieją się samoistnie. Niestety po usunięciu zęba zawsze dochodzi do zaniku kości, jaką jest wyrostek zębodołowy, ponieważ procesy związane z odbudową kości zostają zaburzone. Dodatkowo do zaniku wyrostka zębowego może dochodzić również w sytuacji przewlekłego stanu zapalnego w obrębie kości, do którego dochodzi podczas nieleczonej próchnicy. Są to sytuacja, kiedy zaburzona zostaje funkcja tej części kości żuchwy i szczęki i zaczyna ona zanikać.
Budowa anatomiczna wyrostka zębowego
Wyrostek zębodołowy, inaczej zębowy, to jedna z kości szczęki. To najgrubsza, najbardziej gąbczasta część kości, tworząca szeroki łuk zębodołowy, w którym umieszczone są zęby. Wyrostki rozwijają się wraz z wyrzynaniem się zębów, można powiedzieć, że anatomicznie są idealnie dopasowane do konkretnych zębów oraz ich korzeni. Ich budowa odrobinę różni się w przypadku zębów przedtrzonowych, trzonowych oraz przednich. Jeśli ząb jest zdrowy, a w jego obrębie nie dochodzi do stanu zapalnego, kość wyrostka zębowego również jest zdrowa. Niestety może dochodzić również do różnych trudnych sytuacji, związanych na przykład ze stanom zapalnym zęba w obrębie jego korzeni. Czasami pacjencie nie zdają sobie z tego sprawy, a dopiero bardzo dokładna diagnoza rozwinięta o wykonanie tomografii komputerowej pozwala sprawdzić, jaki jest stan zdrowia kości szczęki i żuchwy.
Zapalenie wyrostka zębodołowego
Do problemów z wyrostkiem zębodołowym najczęściej dochodzi po wyrwaniu zęba, kiedy to może pojawić się zapalenie. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zaleceń lekarza, który dokonał ekstrakcji zęba. To właśnie najczęściej wyrwanie zęba jest bowiem przyczyną pojawiających się problemów zdrowotnych. Mówi się o tak zwanym suchym zębodole, który właśnie oznacza stan zapalny. W jaki sposób do niego dochodzi? Zazwyczaj po wyrwaniu zęba pojawia się skrzep, co jest zupełnie naturalnym oraz bardzo pożądanym zjawiskiem. Skrzat tworzy bowiem naturalną ochronę dla miejsca po wyrwaniu zęba, można powiedzieć, że pełni funkcję plastra, opatrunku, który samoistnie zostaje wytworzony przez organizm człowieka. Niestety czasami Z różnych względów, najczęściej związane z nieprawidłowym sposobem postępowania po wyrwaniu zębów, skrzep nie pojawia się lub zostaje usunięty. To właśnie wtedy naturalny proces gojenia się tkanek po wyrwaniu zęba zostaje przerwany i dochodzi do nieprzyjemnych dolegliwości związanych ze stanem zapalnym. Do najczęstszych dolegliwości na można zaliczyć :
– silny ból w obrębie miejsca po wyrwanym zębie, który promieniuje i obejmuje całą szczękę i żuchwę, niejednokrotnie również skroń oraz głowę
– ogólne osłabienie, brak sił, większa męczliwość
– wysoka gorączka
– powiększenie węzłów chłonnych za uszami
– nieprzyjemny zapach z ust
– problemy z czuciem smaku oraz czasami węchem
Przyczyny zapalenia wyrostka zębowego
Dlaczego dochodzi do zapalenia w obrębie zębodołu? Tak jak wspominamy już wcześniej jest to związane z zaburzeniem naturalnego procesu gojenia się rany, do którego potrzebny jest tworzący się skrzep. Niestety często pacjenci poprzez nieprawidłowe zachowania i czynności higieniczne podejmowane po wyrwaniu zębów, usuwają skrzat. Może dojść do tego wtedy, gdy zbyt szybko myją zęby w okolicy usuniętego wcześniej zęba, nadmiarowo szczotkują to miejsce i dosłownie mechanicznie usuwają skrzep. Poza tym może dochodzić do tego również w sytuacji gryzienia zbyt twardych pokarmów, żucia, palenia papierosów czy picia napojów przez słomkę. Nie bez przyczyny po wyrwaniu zęba utrzymuje się bardzo dokładny instruktaż dotyczący tego, w jaki sposób prawidłowo pielęgnować ranę po wyrwaniu zęba i jak postępować przez kilka dni, aby wyrostek zębowym mógł się odpowiednio dobrze zagoić. Niestety jeżeli pojawi się tak zwany suchy zębodół oraz stan zapalny, trzeba skontaktować się niezwłocznie z lekarzem, ponieważ leczenie musi odbyć się w gabinecie stomatologicznym.
Leczenie zapalenia wyrostka zębodołowego
Pierwszy etap leczenia zapalenia odbywa się u lekarza stomatologa na fotelu dentystycznym. To właśnie tam lekarz musi w prawidłowy sposób oczyścić ranę, podać leki przeciwzapalne oraz często również przeciwbakteryjne, a następnie zabezpieczyć ranę. Co ważne, czynności to będą musiało być powtarzane, dlatego trzeba nastawić się na więcej niż jedną wizytę u lekarza. Kolejne ważne kroki to prawidłowy sposób postępowania w domu, co jest już po stronie pacjenta. co mam delikatny, ale jednocześnie skuteczny sposób oczyszczać rana z resztek jedzenia oraz picia, tak by nie dostawały się do zębodołu. Resztki jedzenia są bowiem bardzo dobrą pożywką dla bakterii, co może doprowadzić do kolejnego stanu zapalnego. Istotne jest zatem zarówno delikatne szczotkowanie zębów, jak również ich nitkowanie. O wyrostku zębowym dowiadujemy się najczęściej dopiero wtedy, gdy zaczynamy mieć z nim problemy po usunięciu zęba.
